-
Ông bà Phạm trước đây luôn luôn
cư ngụ ở thành phố, nhưng trước
khi ông Phạm hồi hưu, hai ông bà
quyết định về sống tại miền quê để
được hưởng bầu không khí trong
lành và sự yên tĩnh cần thiết cho
tuổi già. Họ mua một mảnh đất
xinh xắn nằm trên một sườn đồi,
và vừa dọn vào, công việc đầu tiên
của bà Phạm là cho trồng ngay một
vườn rau với đủ những loại rau cải
mà ông bà ưa thích. Với một vườn
rau xanh tươi, mỗi tuần ông bà chỉ
cần mua sắm thêm một ít thực
phẩm và một vài thứ lặt vặt là đã
có thể sống thoải mái suốt tuần.
Một hôm trong khi đang làm việc
ngoài vườn, bà Phạm có cảm tưởng
như mình đang bị ai đó theo dõi.
Ngước mắt nhìn lên, bà thấy một
thiếu niên ốm yếu với đôi mắt
trũng sâu đang đứng nhìn bà. Cậu
bé mặc một chiếc quần jean cũ và
đi chân không. Bà giơ tay vẫy chào
nhưng cậu bé cứ đứng bất động.
Bà thầm nghĩ có lẽ cậu ta yếu ớt
quá tới độ không đủ sức giơ tay lên
vẫy lại. Cậu bé gầy trơ xương và bà
Phạm có thể đếm được từng cái
xương sườn của nó. Đứng theo dõi
bà làm việc trong vài phút, cậu bé
quay mình rảo bước và chẳng mấy
chốc đã biến dạng sau những bụi
cây rậm rạp. Hai hôm sau cậu ta
trở lại và đi cùng là một người đàn
bà khoảng bốn mươi tuổi, cũng ăn
mặc rách rưới, mặt mũi hom hem.
Người đàn bà tiến tới sát hàng rào,
lên tiếng hỏi bà Phạm trong khi
cậu bé cúi đầu lẽo đẽo theo sau:
- Bà là người mới mua mảnh đất
này phải không?
- Dạ đúng đó. Bà có cần tôi giúp gì
không?
Người đàn bà nói với vẻ cứng cỏi:
- Tôi tới đây xem có giúp được gì
cho bà hay không. Đây là Mẫn, con
trai tôi. Nó làm việc rất giỏi và rất
khoẻ mạnh chứ không yếu ớt như
cái dáng vẻ bề ngoài của nó đâu.
Nếu bà cần, nó sẽ phụ bà trong
công việc vườn tược cũng như để
bà sai vặt. Mỗi ngày chỉ xin bà cho
cháu 5 ngàn đồng.
Bà Phạm toan từ chối vì bà không
muốn cần có ai phụ giúp mà trái lại
bà rất thích hoạt động một mình
trong bầu không khí trong lành tại
đây. Tuy nhiên trước hình ảnh tiều
tụy của cậu bé với đôi tay buông
xuôi và đôi mắt trõm lơ, bà hơi
ngập ngừng:
- Con bà coi bộ còn nhỏ quá, và
hình như nó cũng không được
mạnh khoẻ lắm...
Người đàn bà giơ tay ngắt lời:
- Năm nay nó đã được mười sáu
tuy coi nó có vẻ nhỏ hơn tuổi của
nó. Như tôi đã nói, nó rất mạnh
khỏe chứ không yếu đuối như hình
dáng của nó đâu. Tôi bảo đảm là bà
sẽ không có điều gì than phiền.
Mẫn là một người giúp việc rất
giỏi.
Năm ngàn đồng một ngày đối với
bà Phạm không nghĩa lý gì và bà
nghĩ rằng nếu cho cậu bé này phụ
giúp bà một tay, bà sẽ có cơ hội
cho cậu ta ăn uống đầy đủ. Nghĩ
thế, bà Phạm bèn đáp:
- Được thôi! Mỗi ngày cháu Mẫn có
thể tới đây vào lúc mười giờ sáng
và đi về vào lúc năm giờ chiều. Tôi
sẽ cho cháu ăn trưa luôn.
Rồi bà Phạm quay sang phía cậu
bé:
- Sao Mẫn, cháu thấy như vậy có
được không?
Mẫn không trả lời khiến bà Phạm
tự hỏi không biết cậu ta có nghe bà
nói hay không vì cậu ta vẫn đứng
yên cúi đầu, không hề ngước mắt.
Mẹ của Mẫn ra hiệu cho bà Phạm
bước ra xa với bà rồi bà thầm thì:
- Thưa bà, tôi không muốn con tôi
phải đi đi về về vì nhà chúng tôi ở
cách đây khá xa. Nó có thể ngủ
trong căn chòi nhỏ đàng kia và xin
bà đừng bận tâm gì về việc cho nó
ăn uống. Tôi sẽ đem đồ ăn tới cho
nó mỗi ngày. Nó ăn uống khó khăn
lắm. Tôi biết nó muốn ăn món gì và
sẽ lo cho nó. Mỗi lần tôi tới, xin bà
cho tôi năm ngàn đồng.
- Thế còn cháu Mẫn thì sao? Nếu
cháu ấy làm việc cho tôi, tôi phải
trả tiền cho cháu mới phải!
Người đàn bà lắc đầu:
- Thưa bà, bà không hiểu. Tôi cần
tiền để nuôi mấy đứa nhỏ ở nhà.
Ba của cháu Mẫn mất rồi và bây
giờ chỉ có mình nó là người có thể
làm việc được để nuôi gia đình. Nó
muốn làm việc để giúp đỡ tôi và bà
sẽ không ân hận khi nhận cho nó
giúp việc. Nó rất siêng năng, làm
việc không biết mệt và không bao
giờ than phiền bất cứ điều gì cả.
- Thôi được rồi. Nhưng tôi nghĩ
rằng có lẽ nó không nên ngủ ngoài
lều, để tôi sửa soạn một phòng
trong nhà dành cho nó. Nhà tôi rất
rộng!
- Thưa bà không sao đâu. Nó không
cần ngủ trong nhà đâu. Nó khó ngủ
lắm và tôi không muốn nó làm
phiền bà. Nó ngủ trong cái chòi
tranh kia là tốt nhất.
Thế là ngày hôm sau Mẫn tới làm
việc cho bà Phạm. Chẳng bao lâu,
bà Phạm nhận thấy những gì mẹ
cậu ta nói với bà hoàn toàn đúng.
Mẫn không bao giờ than phiền
cũng như không bao giờ tỏ ra mệt
mỏi. Mỗi buổi sáng dù ông bà
Phạm dậy sớm tới đâu đi nữa, Mẫn
đã đang làm việc hăng say, khi thì
cho gà vịt, cho cá ăn khi thì làm
vườn... Dần dần bà cho Mẫn làm
một vài việc vặt trong nhà và bất
cứ việc gì bà sai cậu ta, không bao
giờ bà phải nhắc lại lần thứ hai.
Một hôm, bà nói với ông Phạm:
- Thằng bé Mẫn nó giỏi thật! Nhưng
nó không giống một đứa con trai
mà giống như... một cái máy vậy.
Ông có biết là nó không hề nói một
lời nào với tôi hay không? Nó cũng
không bao giờ nhìn tôi mà chỉ luôn
luôn nhìn xuống đất.
Ông Phạm càu nhàu:
- Hừ! Tôi chỉ biết một điều là nó
làm cho tôi nổi da gà. Có thể nó bị
câm hay sao đó. Và theo ý tôi, có
thể tâm trí nó không được bình
thường cho lắm.
Bà Phạm lắc đầu:
- Không thế đâu, tôi thấy nó rất